KALENDARIUM
DLA
ZAKALEWA
1417 r.
W 1417 r. król Władysław, na prośbę Jakuba, biskupa płockiego,
przenosi wieś Cothssko na prawo magdeburskie i zmieniają na miasto. Dobra kockie składały się z miasta Kocka, wsi Górka z folw., wsi Pożarów, Sułoszyn, Łukowiec, folw.
Rozwadówek, Wola Skromowska z folw., wsi Skromowice, Białobrzegi z folw.,
wsi Boźniewice, Zakalew, Skarbimierz, Pogwizdów z folw., Stoczek, wsi Talczyn z folw. i Tchórzew z folw.
1434 r.
W pracy S. Wojciechowskiego ,,O zaginionej księdze Oficjała Lubelskiego z XV wieku ” z 1962 r. autor przedstawił wypiski z Oficjała Lubelskiego z 1423-1450 r. gdzie na 76 stronie odwrotnej karty z 4.VI.1434 r. jest zapisek :
Zaginiona księga z zapiskami sądu duchownego pochodziła z pierwszej połowy XV wieku. Zawierała sprawy dotyczące sporów pomiędzy właścicielami majątków ziemskich, chłopów, plebanów czy też mieszczan.
1474-1772 r.
W latach tych Zakalew ( Zakałów albo Zakalów wg. niektórych źródeł ) pod względem administracyjnym należy do Województwa Sandomierskiego, powiat stężycki.
Granice Województwa Sandomierskiego na jej północnych krańcach wyznaczały rzeki Wieprz i Czarna. Ujście rzeki Czarna na wysokości Ruskiej Wsi i dalej w kierunku jej źródła było przyjęte za granicę z Województwem Lubelskim. Natomiast od Ruskiej Wsi do Dęblina rzeka Wieprz była południową granicą.
1515 r.
Zygmunt sprzedał Mikołajowi Sepiotko z Zakalewa dom przy rynku w Kamionce, na końcu między domami Słotwińskim a Charlęskim, i rolę z 2 ogrodami: jednym między Klaudusem (Kulawym?) a Karaskiem, i drugim między Rosikiem a Krzyszkiem, za 10 grzywien.
1522 r.
W nagrodę zasług, położonych w wyprawie pruskiej, nadał król Firlejowi w r. 1522 miasteczko Kock nad Wieprzem (dziś powiat Łukowski) z przyległościami, na które składały się wsie: Górka, Pożarów, Sułoszyn, Łukowiec, Rozwadówek. Wola Skromowska, Skromowice, Białobrzegi, Bożniewice, Zakalew, Skarbimierz, Pogwizdów, Stoczek, Talczyn i Tchórzew.
1563 r.
Rejestry poborowe woj. Sandomierskiego z 1563 roku.
1569 r.
Rejestry poborowe woj. Sandomierskiego z 1569 roku.
1569 r.
W 1569 rok miejscowość Zakalew
należała do parafii Kock.
Właścicielami części ziem byli bracia Zerzyńscy
( Mikołaj Zerzyński, Stanisław Zerzyński )
mieli tu po pół. łan. km. i 1 kom.
1 łan = 30 morg ≈ 17,955 hektara
Następnie wchodziła w skład dóbr Kocka
1576 r.
Rejestry poborowe woj. Sandomierskiego z 1576 roku.
1580 r
Rejestry poborowe woj. Sandomierskiego z 1580 roku.
1590 r.
Król potwierdza zeznanie Firlejów z Dąbrowicy: Mikołaja, wojewody krakowskiego, starosty nowokorczyńskiego, Andrzeja, kasztelana małogojskiego, Jana, podskarbiego koronnego, Piotra i Henryka, synów Jana, wojewody krakowskiego, złożone przed księgami kancelarii koronnej. Zeznali oni podział wszystkich dóbr ojczystych i matczynych w Królestwie. Mikołaj Firlej otrzymał Bejsce (Beyszcze) z dworem i folwarkiem oraz prawo patronatu tamże, Podolany z folwarkiem Mogolice i Stojanowice z przynależnościami, kamienicę murowaną w Krakowie przy rynku z przynależnościami. Na dobrach Bejsce, Grochowice i Morawiany ustanowione były zapisy w sumie 15 400 złotych, które Mikołaj wykupi. Andrzej Firlej otrzymuje dobra Kock (Koczko) z fortalicją z prawem patronatu i kolatury murowanego kościoła parafialnego tamże. Otrzymuje tez przynależne wsie Górka, Pożarów, Talczyn (Talcz) oraz część wsi Skromowice, Skromowska Wola, Rogala, Sułoszyn, Lutowice i Tarzów (Tharzow), folwark w Białobrzegach z częścią wsi Białobrzegi, Pogwizdów, Stoczek, Zakalew, Bodziniewice i Skarbiczecz, połowę dziedzicznego boru przy Ossawnie i Ossowiskiej Woli. Dobra Ossowno i Ossowiska Wola powinny zostać podzielone w ciągu osiemnastu tygodni przez Andrzeja Borkowskiego, pisarza ziemskiego lubelskiego. Jan Firlej uzyskuje wsie Babice z dworem, folwark Barów, Szczelice i Niegoszewice w ziemi krakowskiej. Wieś Niegoszewice została zastawiona i winien ją wykupić. Dostaje też część wsi Ossowno z folwarkiem Wola Ossowińska z folwarkiem, Sietno, część wsi Osczepal w powiecie lubelskim, ogród w Krakowie na przedmieściu zwanym Mikołajskie, czynsz wykupny z cła portowego krakowskiego, przy czym czynsz ten i karczma w Balicach należy dożywotnio do Jana Wróblowskiego. Dostaje także stary dwór z ogrodem, położony w Lublinie pod zamkiem. Uzyskuje prawo patronatu kościoła szpitalnego na ulicy Długiej w Kocku. Dostaje prawa do gruntu we wsi Białobrzegi, scedowane przez kasztelana małogojskiego, może na gruncie tym zbudować spichlerz, do zboża spławianego Wieprzem. Piotr Firlej uzyskuje miasto Markuszowice z fortalicją, z prawem patronatu tamtejszego kościoła, wsie Łany, Kalinie, Zabłocie, Kłoda, Barłożyska, Łakocz, Boboniska, Ostaszów z folwarkiem Dembicza i folwarkiem Tarkawica. Piotr Firlej ma spłacić pewne sumy braciom na najbliższe Boże Narodzenie w grodzie lubelskim, Andrzejowi, kasztelanowi małogojskiemu. 500 złotych, Janowi, podskarbiemu, 500 złotych, Henrykowi 1000 złotych. Henryk Firlej, z innej matki, Barbary Mniszchównej, otrzymuje dobra Ciemierniki z prawem patronatu tamtejszego kościoła, z dworem i folwarkiem oraz wsiami Stoczek, Wygnanów, Skoki, Wierzchowiny, oraz zagrodników należacych do dworu ciemiernickiego. Dostaje też dwór Ostrów z folwarkiem i ze wsiami Ostrówek, Kamionowa Wola, Łossawa i Żórawiniec. Na prawie lennym otrzymuje zaś wieś Ruda z folwarkiem Janów i trzecią część miasta Sorokomla, dlatego ma wypłacić każdemu z braci po 700 złotych . Dostaje także spichlerz nad rzeką Wieprz w dobrach wsi Górka. Mikołaj Mniszech, starosta łukowski winien w ciągu sześciu tygodni przeprowadzić rozgraniczenie dóbr Ostrów, Dembica i Tarkowica. Porównanie dóbr i oprawy dóbr matki na Balicach z przynależnosciami i na kamienicy w Krakowie wycenione zostało na 35 tysięcy złotych, z czego oprawę wyceniona na 23 tysiące złotych. Podzielone zostają także wszelkie sumy dłużne. Wadium w sprawie ustalono na 10 tysięcy złotych
łac.
Datum: Warszawa. Relacja podkanclerzego Wojciecha Baranowskiego.
1667 r.
W Zakalewie
16 chłopów pracuje na półanach i 4 komorników
( komornik – chłop nieposiadający ziemi i zabudowań, mieszkający najczęściej u innych chłopów, utrzymujący się z pracy najemnej we dworze lub u zamożniejszych chłopów)
Łącznie w tym roku w zespole dóbr białobrzeskich pracowało 33 chłopów na półanach, 4 ogrodników i 8 komorników. Suma przychodów wyniosła 1000 polskich guldenów.
1667 – 1772 r.
Arendy wiejskie w kluczu kockim
Arendy ( karczmy lub inaczej zajazdy) były miejscem, gdzie podróżny mógł znaleźć odpoczynek,
nocleg dla siebie i koni, można było zjeść posiłek, napić się miodu lub piwa. Były miejscem rozrywki i jednocześnie sprzedaży wielu towarów potrzebnych społeczności wiejskiej lub miejskiej. W karczmie można też było sprzedać produkty rolne lub kupić wyroby rzemieślnicze. Od II połowy XVII w. wśród karczmarzy wiejskich zaczęli przeważać Żydzi.
1673 r.
Z rejestru podgłównego generalnego woj. sandomierskiego.
1787 r.
Spis ludności w miejscowości Zakalew z podziałem na religie:
179 mieszkańców – Katolików i 3 mieszkańców – Żydów.
Dla porównania
tabela przedstawia ludność z innych miejscowości w
parafii kockiej na 1787 rok.
1790 r.
Rejestr podatku podymnego w Hrabstwie Kockim księżnej Anny Jabłonowskiej
1791 r.
Kontrakt zastawny na mocy którego księżna Anna Jabłonowska oddaje w roczną posesję Janowi Kantemu Niemprzeckiemu części dóbr kockich.
1801 r.
Według inwentarza na ten rok 32 gospodarzy z Zakalewa
pracowało na 468 morgach chłopskich
w tym rola uprawna 384 mórg i 84 morgi łąk.
1801 – 1804 r.
Jedna z najdokładniejszych map jakie wykonano, a jednocześnie jedna z najstarszych map jakie się zachowały.
Mapę Galicji Zachodniej wykonał austriacki wojskowy A. Mayer von Heldensfeld.
1817-1825 r.
Mieszkańcy Zakalewa według zamieszkania.
Wykonano na podstawie aktów urodzeń, ślubów i zejść Parafii Kockiej.
1818 r.
W dniu 13 lutego 1818 r. przed Urzędnikiem stanu cywilnego Gminy Kock, Województwie Podlaskim, Obwodzie Radzyńskim stawił się Żyd Boruch Mędowicz z Zakalewa i oświadczył, że w wieku 2 lat zmarła córka BREDA MĘDOWICZ . Boruch Mędowicz był najprawdopodobniej właścicielem Karczmy Dwerakiego w Zakalewie.
15 marca 1822 r.
W Dzienniku Urzędowym Województwa Podlaskiego z dn. 15 marca 1822 roku ukazują się pierwsze terminy komisji hipotecznej dla dóbr i posiadłości ziemskich Obwodu Radzyńskiego w tym dla Zakalewa.
1827 r.
W 1827 r. w Zakalewie było 33 domostw, 231 mieszkańców. Dla porównania w Poizdowie tego samego roku było 49 domostw i 299 mieszkańców, natomiast w Białobrzegach było 88 domostw i 561 mieszkańców.
1840 r.
Dwóch poborowych z miejscowości Zakalew zostało wcielonych do 5-go Okręgu oddzielnego Korpusu Wewnętrznej Straży:
- Tomasz Mitura syn Macieja lat 22, żona Katarzyna zd. Kępa.
- Maciej Mitura syn Wojciecha lat 22, żona Marianna zd. Mitura.
13 marca 1844 r
Wyrok Sądu Administracyjnego Guberni Podlaskiej z dn. 13 marca 1844 roku zostało oddalone żądanie włościan wsi Zakalew z tytułu szkód wylewu rzeki Wieprz.
1849r
Rzeka Wieprz w Królestwie Polskim – zestawienie parametrów ( szerokość i głębokość rzeki ) na odcinku Kock – Bobrowniki.
Co ciekawe jednostką miary szerokości w tym czasie był pręt polski a jednostką miary głębokości była stopa polska.
Miary i wagi wprowadzone w r. 1818 z mocy postanowienia Namiestnika Zajączka, zwane „nowo polskie”, oparte
zostały na jednostkach miar metrycznych i były następujące:
1 pręt=7,5 łokciom =4,32 metrom
1 stopa=24 calom =0,288 metra
1855 r
1: 200 000
Wycinek z mapy Reymanna z 1855 roku,
Na mapie widoczne prawa odnoga rz. Wieprz, na wysokości Łysobyk wpływa rz. Mentula. Rzeka ta pojawia się we wcześniejszych mapach i dokumentach historycznych. Swój początek ma na wschód od Bożniewic, płynie na północ od Zakalewa następnie na południe od Skarbicierza zmierza w kierunku Łysobyk, przy folwarku Mściska ( prawdopodobnie jest to obecne koryto starorzecza ,,Kułak” ). Trzeba przyjąć hipotezę, że przed XV wiekiem koryto rzeki Wieprz prawdopodobnie biegło mniej więcej tym korytem co przedstawiona powyżej rz. Mentula, czyli na północ od Zakalewa. Świadczą od tym pozostałe starorzecza na różnych odcinkach tj: Kęsy, Kułak, Szewczyk oraz zdjęcia rzeźby terenu w hipsometrii w skali 1:10 000. Na zachód od Kolonii Zakalew widoczne na wycinku mapy zachowane ślady biegu rzeki Wieprz.
1859 r.
Inwentarz z tego roku przedstawia następujące dane ziemi uprawnej w Zakalewie :
542.5 – razem mórg dworskich ( pola uprawne i łąki)
Ponadto wybudowany nowy dwór ,,Regulacya” lub ,,Wygnanka”
w którym obrębię znajdowało się łącznie 673 morgi dworskie.
2 marca 1864 r.
Okres reformy uwłaszczenia chłopów w Królestwie Polski
odebrał posiadłości dworskie we wsiach zespołu dóbr białobrzeskich
w tym w Zakalewie. Zgodnie z zapisem ukazu z dn. 2 marca 1864 roku chłopi otrzymali grunty na własność oraz prawo do sewitutów. Ukaz uwłaszczeniowy znosi pańszczyznę.
50 morgi na serwituty
( serwituty – z łac. servitus – służebność, uprawnienia chłopów do korzystania z dworskich łąk i pastwisk oraz lasów.
Mieszkańcy Zakalewa ( 25 miejsc chłopów , 51 osad) otrzymali :
- 443 mórg 155 prętów w tym 21 mórg 225 prętów nieużytków
- 7 mórg 230 prętów gruntów wspólnych
- prawo do połowu ryb na rzece Wieprz
TABELA PRZYDZIAŁU ILOŚCIOWEGO MÓRG DLA MIESZKAŃCÓW ZAKALEWA:
1867-1912
Przynależność administracyjna Zakalewa:
gubernia siedlecka
powiat łukowski
gmina Białobrzegi
1873
W dniu 13 października 1873 roku sporządzony zostaje protokół opisania granic i sprzedaży części gruntów w obrębie Zakalewa. Sprzedaży gruntów dokonuje hrabia Adam Żółtowski na rzecz kupującego Bartłomieja Czajki. W rozgraniczeniu udział wzięli:
Bartłomiej Czajka – kupujący z Białobrzeg,
Adam Żółtowski – właściciel majątku kockiego,
Józef Domański – wójt Gminy Białobrzegi,
Janusz Dmochowski – właściciel dóbr Poizdów.
włościanie z Poizdowa, Białobrzeg, Bożniewic, Stoczka
włościanie z Zakalewa: Mateusz Mitura i Franciszek Mitura
oraz geodeta Józef Piszczatowskiego z Łukowa.
1888
Do Bractwa Różańca Świętego przy parafii w Kocku należy:
Kazimierz Mitura z Zakalewa
Agnieszka Guz z Zakalewa
Józef Mitura z Zakalewa
Marianna Pawelec z Zakalewa
1912
W tym roku Zakalew liczył 355. mieszkańców
174. mężczyzn i
181. kobiety
1914
Radziecka mapa taktyczna naszych okolic.
1914 – 1918 r.
Miejscowość Zakalew
widnieje w spisie miejscowości w których 50% lub więcej uszkodzeń budowli w czasie I wojnie Światowej.
21. XII 1917r.
Na zebraniu gminnym w dniu 21 grudnia 1917 roku wybrani zostali sołtysowie i ich zastępcy z gminy Białobrzegi oraz wójt i jego zastępca:
wójt gminy: Kazimierz Kwaśny z Białobrzeg
zastępca wójta : Wojciech Czarnecki z Ruskiej Wsi.
sołtys Zakalewa: Józef Mitura
zastępca sołtysa Zakalewa: Jan Filipek.
Ogłoszenie dotyczące wyboru wójta i sołtysów ukazało się w Gazecie Urzędowej w dniu 15 marca 1918 roku zatwierdzone przez Cesarsko-Niemieckiego Naczelnika Powiatu pułkownika von Engelmanna.
09. III. 1920 r.
W Szpitalu Wojskowym w Zamościu
zmarł żołnierz Andrzej Mitura
– lat dwadzieścia-
.Kawaler pochodzący z Zakalewa
Syn Macieja i Łucji zd. Kucio gospodarzy zamieszkałych w Zakalewie.
10-14. VIII. 1920 r.
W sierpniu 1920 roku na mocy rozkazu Naczelnego Dowództwa Wojsk Polskich zarządzono przegrupowanie wojsk wchodzących w skład Frontu Środkowego dowodzonego przez generała Rydza-Śmigłego. Koncentracja jednostek nad dolnym Wieprzem odcinka od Dęblina do Kocka obsadziła 4 Armia w sile 3 dywizji piechoty.
W okolicach Zakalewa skoncentrowane zostały oddziały 63. Toruńskiego Pułku Piechoty wchodzące w skład 16 Pomorskiej Dywizji Piechoty.
1 grudnia 1925 r.
Szkoły powszechne Rzeczypospolitej Polskiej w roku szkolnym 1925/26 – stan na dzień 1.XII.1925 roku. W roku szkolnym 1925/26 w Zakalewie funkcjonuje Szkoła Powszechna . Według zestawienia szkoła zajmuje jedną izbę lekcyjną o pow. 30 m2. Dzieci zapisane do szkoły ogółem – 68.
,,Wspomnienia dawnych, młodych lat”
z okresu dwudziestolecia międzywojennego
autor: Józef Kozieł
13 października 1932 roku
Z posiedzenia dozoru szkolnego gm. Białobrzegi odbytego w Kocku pod przewodnictwem Wacława Pietrzeli.
1933 r.
W latach 1933 – 1936 sołtysem Zakalewa jest
Jan MITURA
1933 r.
W roku 1933 święcenia kapłańskie przyjmuje ks. Jan Mitura.
Późniejszy wikary i proboszcz ( od 15 padziernika 1944 roku do 2 czerwca 1965 roku proboszcz parafii w Łańcuchowie).
Urodził się 23 października 1904 roku w Zakalewie w domu pod nr. 13,
syn Macieja Mitura i Łucji zd. Kucio.
Zmarł 24 marca 1971 roku.
Pochowany na Cmentarzu Parafialnym w Kocku.
19 sierpień 1933
Ekspress Lubelski i Wołyński
8 marca 1935 roku
Z posiedzenia dozoru szkolnego odbytego 8 marca 1925 roku w Kocku.
W roku 1937 sołtysem Zakalewa jest
Wojciech Pawelec
19 październik 1937
W dniu 19 października 1937 roku urodził się Konstanty Kusyk. Syn Leona Kusyka i Heleny zd. Guz.
Późniejszy duchowny, ksiądz prałat, dr filozofii chrześcijańskiej, rektor Wyższego Seminarium Duchownego Diecezji Siedleckiej. Wieloletni diecezjalnym duszpasterz pielgrzymów i turystów, wykładowca w Wyższego Seminarium Duchownego Diecezji Siedleckiej. . Od 20 I 1993 był kierownikiem Diecezjalnego Instytutu Pastoralnego dla księży, od 1 IX 1993 do 17 VIII 1996 był wiecedyrektorem Kolegium Teologicznego w S. i wykładowcą w tymże kolegium, a następnie w Instytucie Teologicznym w S. W 2013 roku został przeniesiony do grona kanoników honorowej Kapituły Katedralnej Siedleckiej. Przeżył 56 lat w kapłaństwie .
Zmarł 15 V 2018 w Siedlcach .
30 sierpień 1943 r.
W miejscowości Wygnanka
zostaje zamordowana rodzina: Szczepan Mitura, jego żona Alodia ( ur. 1899 r.) i syn Marian ( ur. w 1926 r.) . Zamordowani zostali przez partyzantkę żydowską. Szczepan Mitura urodził się 17 października 1897 roku w Zakalewie ( syn Macieja i Łucji zd. Kucio) .
1944 r.
Szkoła Podstawowa w Zakalewie funkcjonuje od 1944 do lat siedemdziesiątych.
W 1945 roku urząd sołtysa piastuje
Aleksander Okuń
W 1946 roku urząd sołtysa piastuje
Aleksander Guz
W latach 1947 – 1949 urząd sołtysa piastuje
Aleksander Okuń
1947
W dniu 16 XI. 1947 roku odbyło się zebranie mieszkańców Gromady Zakalew celem wyboru delegata do Gminnej Rady Narodowej Gminy Białobrzegi. W wyniku jawnego głosowania radny wybrany został
Stanisław Mitura syn Bartłomieja.
1950 – 1951
W latach tych
kierownikiem
Szkoły Podstawowej w Zakalewie
był Kazimierz Błażejczyk .
W latach 1950 – 1951 urząd sołtysa piastuje
Aleksander Guz
22 wrzesień 1952 r.
2 październik 1952 r.
W 1953 roku urząd sołtysa piastuje
Stanisław Kuźma
1954
Zakalew zostaje włączony do gromady Poizdów, wówczas miejscowość administracyjnie należy do powiatu łukowskiego.
1958
Z dniem 1 stycznia 1958 roku Zakalew administracyjnie należy do powiatu radzyńskiego.
1969
Po 15 latach funkcjonowania gromady Poizdów w ramach likwidacji procesu likwidacji niewydolnych gromad, zniesiona zostaje gromada Poizdów i przyłączana do gromady Kock .
Funkcje sołtysa Zakalew pełni Kostanty Guz.
Radnym Gromandzkiej Rady Narodowej wybrany zostaje Konstanty Mitura.
24.03.1972
W dniu 24 marca 1972 roku w Zakalewie
odbyło się zebranie wiejskie
w sprawie utworzenia
Ochotniczej Straży Pożarnej.
Wybrano zarząd i komisję rewizyjną
a członków
zapoznano ze statutem.
1 styczeń 1973 r.
Ustawa z 29 listopada 1972 roku likwiduje gromady jako podstawową jednostkę podziału terytorialnego i powołuje gminę w miejsce dotychczasowych gromad. Z dniem 1 stycznia 1973 roku zaczyna funkcjonować Urząd Miasta i Gminy Kock.
W skład Komitetu Miejskiego – Gminnego PZPR wybrany został
Stanisław Szydłowski.
Od 1973 urząd sołtysa piastuje
Henryk Denka
a funkcje podsołtysa pełni
Stanisław Mitura s. Pawła
1984
W wyborach do Rad Narodowych Miasta i Gminy Kock wybranym członkiem został
Marian Denka.
1988
W 1988 roku erygowana została Parafia Narodzenia św. Jana Chrzciciela – parafia rzymskokatolicka w Poizdowie. Powstała parafia swym zasięgiem terytorialnym obejmuje miejscowość Zakalew i Kol. Zakalew.
Parafia w strukturze Kościoła:
Metropolia: Lubelska
Diecezja: Siedlecka
Dekanat : Adamowski
1988
W wyborach do Rad Narodowych Miasta i Gminy Kock ponownie został wybranym
Marian Denka.
1989
Skład Tymczasowego Zarządu NSZZ ,,SOLIDARNOŚĆ” Rolników Indywidualnuch Kocka i Gminy:
członek zarządu – Michał Mitura z Zakalewa.
1991
Dom mieszkalny w Zakalewie
( zdjęcie zrobione w 1991 roku od strony południowo-zachodniej). Dom powstał ok. 1910 roku.
3 grudnia 1991 roku.
Walne Zebranie założycielskie Stowarzyszenia Ochotniczej Straży Pożarnej w Zakalewie.
